Özel Okul Yöneticilerinin Liderlik Stilleri ile Öğretmenlerin Motivasyon Düzeyleri Arasındaki İlişki


DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15682112Anahtar Kelimeler:
Özel okul, Liderlik, Motivasyon, Lider, YöneticiÖzet
Bu çalışma, özel okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemeye çalışan nicel bir araştırmadır. Araştırmanın örneklemini 2023-2024 eğitim-öğretim yılında, İstanbul ili Büyükçekmece ilçesinde Millî Eğitim Bakanlığına bağlı özel okullarda görev yapan 479 öğretmen oluşturmaktadır. Okul müdürlerinin çağın ihtiyaçlarına uygun becerilerle donanmış olmaları örgüt için olumlu davranışları ön plana çıkararak çalışanları ortak hedeflere yönlendirmelerine olanak sağlar. Böyle bir ortamda okulda başarı artar ve verimli bir çalışma atmosferi oluşur. Araştırmada okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmen motivasyon düzeyleri arasında anlamlı ve olumlu bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Korelasyon ve regresyon analizi sonuçları okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin iş motivasyonu arasında pozitif yönde kuvvetli bir ilişki olduğunu göstermiştir. Bu bağlamda, okul yöneticilerinin etkili liderlik becerileri geliştirmeleri ve motive edici bir okul ortamı oluşturmaları öğretmenlerin motivasyon seviyelerini artırma açısından kritik unsurlar olarak değerlendirilmeli; öğretmenlerin liderlik stillerine dair algılarının, uzun vadede okul başarısı ve öğretmen bağlılığı üzerinde nasıl bir etki yarattığı konusunda daha fazla veri sağlanmalıdır.
Referanslar
Akın, U. (2012). Kamu ilköğretim okulu müdürlerinin kişisel inisiyatif alma durumları ve öz yeterlikleriyle ilişkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara
Aktaş, A. & Özgenel, M. (2020). Okul müdürlerinin liderlik stillerinin öğretmen performansına etkisi. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(2), 1-18.
Aytaç, M. S. & Usta, M. E. (2023). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel mutluluk algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(4), 1844-1862.
Başboğa, Ö. & Minaz, M. B. (2024). Okul yöneticilerinin benlik saygısı algılarının çeşitli değişkenler bağlamında incelenmesi. Uluslararası Eğitime Özgün Bakış Dergisi, 2(2), 148-164, Doi:10.5281/zenodo.13336078
Bayrak, E. (2019). Eğitim yöneticilerinin seçimi ve yetiştirilmesi sürecinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(1), 568-586.
Bayrakçeken, S., Oktay, Ö., Samancı, O. & Canpolat, N. (2021). Motivasyon kuramları çerçevesinde öğrencilerin öğrenme motivasyonlarının arttırılması: Bir derleme çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25 (2), 677-698.
Bursalıoğlu, Z. (2012). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Cemaloğlu, N. (2007). Okul yöneticilerinin liderlik stillerinin örgüt sağlığı üzerindeki etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (2), 165-194
Çivilidağ, A. & Şekercioğlu, G. (2017). Çok boyutlu iş motivasyonu ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 7(1).
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268.
Dinçer, D. (2019). Carl R. Rogers ve öğrenme özgürlüğü: Etkili bir öğrenme ortamının mimarı olarak öğretmen ve öğretmen tutumları. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(4), 2341-2358.
Dursun, İ., Şanlı, H., & Akkuş, S.(2024). Okul yöneticilerinin akran zorbalığına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Eğitime Özgün Bakış Dergisi, 2(1), 93-111, Doi:10.5281/zenodo.10611718
Erdoğan, İ. (2010). Okul yönetimi ve öğretim liderliği. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Gezelge, M. (2024).Okul müdürlerinin sahip olmaları gereken yeterliklerin öğretmen görüşleri bağlamında incelenmesi. Uluslararası Eğitime Özgün Bakış Dergisi,2(2), 191-210, Doi: 10.5281/zenodo.13362115
Göktaş, A., Yıldırım, F. & Demirtaş, H. (2021). Serbestlik tanıyan liderlik ve öğretmen iş doyumu arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 46(207), 35–56.
Hoffer, E. (2020). Kesin inançlılar. E. Günur (Çev.). İstanbul: Olvido Kitap
Kamar, M. & Gökbulut, B. (2023). Okul yöneticilerinin demokratik tutum ve davranışları ile öğretmenlerin motivasyon ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. Ekev Akademi Dergisi, (93), 386-404.
Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Akademi Yayıncılık.
Kılıç, Y. & Yılmaz, E. (2018). Okul yöneticilerinin liderlik stili ölçeği’nin geliştirilmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 5(27), 3006-3016.
Kocabaş, İ. & Karaköse, T. (2005). Okul müdürlerinin tutum ve davranışlarının öğretmenlerin motivasyonuna etkisi (özel ve devlet okulu örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 79-93.
Köse, S. & Karabağ Köse, E. (2021). Demokratik ve otokratik liderlik tarzlarının öğretmen motivasyonu üzerindeki etkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 17(3), 281–298.
Lukashova, N. & Zhumakayeva, A. (2023). Autocratic leadership in schools: impacts on teacher engagement and participation. Journal of Educational Leadership Studies, 9(1), 44–59.
Minaz, M. B. (2019). Okul yönetiminde etik liderlik. M. A. Akın (Ed.). Etik Liderlik içinde (ss. 57-191). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
Önen, S. M. & Kanayran, H. G. (2015). Liderlik ve motivasyon: kuramsal bir değerlendirme. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 43-64.
Özdemir, A. & Tüysüz, F. (2017). Özel okul yatırımları için Türkiye’deki 81 ilin çok kriterli karar verme yöntemleri ile stratejik analizi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45(45), 93-114.
Taş, H. & Minaz, M. B. (2021). Knowledge levels of teachers with refugee student(s) in their class related to classroom management. SAGE Open, 11(4), 1-12. Doi:10.1177/21582440211061369
Taş, H. (2024). Okul eğitiminin iflası. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
Taş, H., & Minaz, M. B. (2024). The effects of learning style-based differentiated ınstructional activities on academic achievement and learning retention in the social studies course. SAGE Open, 14(2), 1-14. doi: 10.1177/21582440241249290
Taş, H., & Şeker, S. (2020). Okul yöneticilerine verilen inceleme/soruşturma görevlerine ilişkin okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri. Kastamonu Education Journal, 28(6), 2450-2464. doi: 10.24106/kefdergi.710498
Tunçer, P. (2011). Örgütsel değişim ve liderlik. Sayıştay Dergisi, (80), 57-84.
Usta, M. E. & Boğa, F. (2021). Okul yöneticilerinin okul yönetiminde yaşanan sorunlara ilişkin görüşleri. Harran Maarif Dergisi, 6(1), 18-49.
Werang, B. R. & Lena, L. (2014). Freedom and creativity: the role of laissez-faire leadership in school settings. International Education Studies, 7(9), 12–20.
Yılmaz, E., & Yılmaz, K. (2022). Demokratik liderlik ve öğretmen motivasyonu arasındaki ilişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 18(2), 135–150.

İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Uluslararası Eğitime Özgün Bakış Dergisi

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.