İlkokul 1. Sınıfa Başlayan Öğrencilerin Okula Uyum ve Sosyal Becerilerinin Boylamsal Olarak İncelenmesi


Özet Görüntüleme: 46 / PDF İndirme: 11

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.15349964

Anahtar Kelimeler:

İlkokul dönemi, Okula uyum, Sosyal beceriler, Boylamsal çalışma

Özet

Çalışmanın amacı, ilkokul 1. sınıfa başlayan öğrencilerin okula uyum ve sosyal becerilerinin boylamsal olarak incelenmesidir. Örneklem grubunu, 102 birinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu, Okula Uyum Öğretmen Değerlendirme Ölçeği (7-12 yaş) ve Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği (7-12 yaş) kullanılmıştır. Veri toplama araçları, her çocuk için öğretmenleri tarafından güz ve bahar döneminde olmak üzere iki kez doldurulmuştur. Araştırmanın verileri Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve Basit Doğrusal Regresyon Analizi teknikleri ile analiz edilmiştir. Bulgularda güz dönemindeki okula uyum ve alt boyutları (okulu sevme, iş birlikli katılım, kendi kendini yönetme) ile sosyal beceriler arasında olumlu yönde ilişki bulunurken; okuldan kaçınma alt boyutu ile olumsuz yönde bir ilişki bulunmuştur. Güz dönemindeki sosyal beceriler, güz dönemindeki toplam okula uyum ve alt boyutlarını (okulu sevme, iş birlikli katılım, kendi kendini yönetme, okuldan kaçınma) yordamaktadır. Bahar dönemindeki toplam okula uyum ve alt boyutları (okulu sevme, iş birlikli katılım, kendi kendini yönetme) ile sosyal beceriler arasında olumlu yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bahar dönemindeki okuldan kaçınma alt boyutu ile sosyal beceriler arasında olumsuz yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bahar dönemindeki sosyal beceriler, bahar dönemindeki toplam okula uyum ve alt boyutlarını (okulu sevme, iş birlikli katılım, kendi kendini yönetme, okuldan kaçınma) yordamaktadır.

Referanslar

Akçamete, G., & Avcıoğlu, H. (2005). Sosyal becerileri değerlendirme ölçeğinin (7-12 yaş) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Abant İzzet Baysal Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 61-77.

Baloğlu, B. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Der Yayınları.

Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Pegem Akademi Yayıncılık.

Boulton, M. J., Don, J., & Boulton, L. (2011). Predicting children’s liking of school from their peer relationships. Soc Psychol Educ 14, 489–501. https://doi.org/10.1007/s11218-011-9156-0

Buhs, E. S. (2005). Peer rejection, negative peer treatment, and school adjustment: Self-concept and classroom engagement as mediating processes. Journal of School Psychology, 43(5), 407–424. https://doi.org/10.1016/j.jsp.2005.09.001

Büyüköztürk, Ş. (2021). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı-İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (29. Baskı). Pegem Akademi.

Chen, C. (2024). The influence of peer relationships on children's social development. Lecture Notes in Education Psychology and Public Media 45(1), 221-225. https://doi.org/10.54254/2753-7048/45/20230544

Chi, S. A., Kim, S. H., & Kim, N. H. (2018). A study of school adjustment related variables of young children. South African Journal of Education, 38(2), 1-9. https://doi.org/10.15700/saje.v38n2a1457

Dalen, M., & Theie, S. (2019). Academic achievement among adopted and nonadopted children in early school years. Adoption Quarterly, 22(3), 199–218. https://doi.org/10.1080/10926755.2019.1627448

Denham, A., Hatfield, S., Smethurst, N., Tan, E., & Tribe, C. (2006). The effect of social skills ınterventionsin the primary school. Educational Psychology in Practice, 22(1), 33-51.

Downer, J. T., & Pianta, R. C. (2006). Academic and cognitive functioning in first grade: Associations with earlier home and child care predictors and with concurrent home and classroom experiences. School Psychology Review, 35(1), 11–30.

Fantuzzo, J., Bulotsky-Shearer, R., McDermott, P. A., McWayne, C., Frye, D., & Perlman, S. (2007). Investigation of dimensions of social-emotional classroom behavior and school readiness for low-ıncome urban preschool children. School Psychology Review, 36(1), 44–62. https://doi.org/10.1080/02796015.2007.12087951

Fujiwara, K., Nishimura, T., Murakami, T., ve Fukuzumi, N. (2023). The relationship between social skills and school adjustment in junior high school students: Students’ self-reports and teacher reports. Japanese Journal of Psychology, 94(1), 12–21.

George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference, (10a ed.) Pearson.

Gülay, H. (2011). 5-6 yaş grubu çocuklarda okula uyum ve akran ilişkileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(36), 1-10.

Gülay, H., & Erten, H. (2011). Okul öncesi dönem çocuklarının akran kabullerinin okula uyum değişkenleri üzerindeki yordayıcı etkisi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 81-92.

Gülay-Ogelman, H., & Erten, H. (2013). 5-6 yaş çocuklarının akran ilişkileri ve sosyal konumlarının okula uyum düzeyleri üzerindeki yordayıcı etkisi (boylamsal çalışma). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30, 453-163.

Gülay-Ogelman, H., & Erten-Sarıkaya, H. (2014). 5-6 yaş çocukların sosyal beceri, akran ilişkileri ve okula uyum düzeyleri ile kardeş değişkenleri arasındaki ilişkiler. Akademik Bakış Dergisi, 41, 1-11.

Işıklar, A., Bilgin, M., & Bilgin, M. (2015). İlkokul öğrencilerinin okula sosyal uyum düzeylerinin incelenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 33-38.

İkiz, F. E., Şentürk, C., & Çağdaş, E. (2024). İlkokul döneminde öğretmen yetkinliği ve öğrenci uyum problemlerine çok yönlü bakış. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(1), 392-406. https://doi.org/10.51460/baebd.1414070

Kabasakal, Z., & Çelik, N. (2010). Sosyal beceri eğitiminin ilköğretim öğrencilerinin sosyal uyum düzeylerine etkisi, İlköğretim Online, 9(1), 203-212.

Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi (20. baskı). Nobel Dağıtım.

Kingery, J. N., Erdley, C. A., & Marshall, K. C. (2011). Peer acceptance and friendship as predictors of early adolescents’ adjustment across the middle school transition. Merrill-Palmer Quarterly, 57(3), 215–243. https://doi.org/10.1353/mpq.2011.0012

Kurtuluş Çalışkan, G., & Canbulat, T. (2023). İlkokul 1. sınıf öğrencilerinin okula uyum ve okula hazır bulunuşluklarının değerlendirilmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 254-280. https://doi.org/10.33711/yyuefd.1114797

Ladd, G. W., Kochenderfer-Ladd, B., & Coleman, C. C. (1996). Friendship quality as a predictor of young children’s early school adjustment. Child Development, 67(3), 1103-1118. https://doi.org/10.2307/1131882

Loukas, A., Ripperger Suhler, K. G., & Herrera, D. E. (2012). Examining competing models of the associations among peer victimization, adjustment problems, and school connectedness. Journal of School Psychology, 50(6), 825–840. https://doi.org/10.1016/j.jsp.2012.07.003

Mertens, D. M. (2014). Research and evaluation in education and psychology: ıntegrating diversity with quantitative, qualitative, and mixed methods. New York: Sage.

Önder, A., & Gülay, H. (2007). Okul uyumu öğretmen değerlendirme ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. Anadolu Üniversitesi. 27-29 Nisan 2007. Eskişehir. Bildiriler kitabı, s. 554-558.

Panchal, A. V., & Desai, T. (2021). Educational adjustment among primary school children. The International Journal of Indian Psychology, 9(1), https://doi.org/18.01.143/20210901

Rosnati, R., Montirosso, R., & Barni D. (2008). Behavioral and emotional problems among Italian international adoptees and non-adopted children: Father’s and mother’s reports. Journal of Family Psychology, 22(3), 541-549.

Seçer, Z., Gülay-Ogelman, H., Şimşek, H., Önder, A., & Bademci, D. (2014). Akran şiddetine maruz kalan ve kalmayan 5-6 yaş okul öncesi çocukların okula uyumlarının analizi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 351-375.

Seven, S. (2011). Okula uyum öğretmen değerlendirmesi ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 29-42.

Türker, M., & Tunç, E. (2021). İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin okula uyum ve sosyal yeterlik düzeylerini etkileyen yordayıcıların incelenmesi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 16, 104-122. https://doi.org/10.20860/ijoses.986252

Wentzel, K. R. (2009). Peers and academic functioning at school. In K. H. Rubin, W. M. Bukowski, & B. Laursen (Eds.), Handbook of peer interactions, relationships, and groups (pp. 531–547). The Guilford Press.

Zorlu Yam, A., & Tüzel İşeri, E. (2019). Algılanan sosyal destek ile sosyal yeterlik ve sosyal sonuç beklentisi arasındaki ilişki: Eğitim fakültesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13), 51-66.

İndir

Yayınlanmış

15.09.2025

Nasıl Atıf Yapılır

Özbilen, A. E., & Gülay-Ogelman, H. (2025). İlkokul 1. Sınıfa Başlayan Öğrencilerin Okula Uyum ve Sosyal Becerilerinin Boylamsal Olarak İncelenmesi . Uluslararası Eğitime Özgün Bakış Dergisi, 3(2), 69–82. https://doi.org/10.5281/zenodo.15349964